Nieuw Convenant financiering bestrijding besmettelijke dierziekten

Convenant biedt meerjarige duidelijkheid

Het afsluiten van dit zogeheten Convenant Diergezondheidsfonds (DGF) is belangrijk, omdat het ondernemers in de betrokken sectoren meerjarige duidelijkheid geeft over wie welke kosten neemt op het terrein van:

• Preventie
• Monitoring
• Eventuele bestrijding van dierziekten

Daarnaast biedt het zekerheid over de grenzen aan te dragen kosten voor de sectoren in geval van calamiteiten op het gebied van dierziekte uitbraak.

De uitgangspunten van het Convenant 2020-2024 zijn voor een groot deel in het nieuwe convenant hetzelfde gebleven. Hieronder zijn ook afspraken over de manier waarop de sectoren worden betrokken bij het functioneren van het DGF. Ook blijven de partijen streven naar grotere doelmatigheid en kostenreductie, bijvoorbeeld in de monitoring, zonder af te doen aan de hoge kwalitatieve standaard die de Nederlandse veehouderij kent op het gebied van de preventie, bewaking en bestrijding van dierziekten. Maar er zijn ook een aantal substantiële wijzigingen.

Bekijk Convenant 2025-2029

Hogere plafondbedragen

De totale bijdrage aan de reguliere jaarlijkse kosten en aan de eventuele bestrijdingskosten is over de 5-jaarlijkse periode per veehouderijsector gemaximeerd in zogeheten plafondbedragen. Deze plafondbedragen zijn op initiatief van LNV fors verhoogd. Volgens LNV waren deze plafonds in de loop der jaren gedaald tot een niveau dat niet langer houdbaar was. Die dalingen waren overigens deels ook mogelijk omdat de gezondheidsrisico’s door de inspanningen van sectoren afnamen.

Naast risicoanalyse heeft LNV om die reden nadrukkelijker dan voorheen draagkracht van sectoren meegewogen. Daarnaast zou handhaving van die relatief lage plafonds naar oordeel van de Minister het maatschappelijk draagvlak voor DGF ondermijnen, waarbij LNV ook wijst op recente voorbeelden die laten zien dat het overschrijdingsrisico nog altijd reëel is.

Voor rundvee bedraagt het nieuwe plafond nu € 90 miljoen, waarbij de sector binnen dit plafond voor een bedrag van maximaal € 45 miljoen kan worden aangeslagen voor kosten aan verdenking en bestrijding bij een ernstige dierziekte uitbraak (zoals MKZ). In een situatie van overschrijding van de plafondbedragen zal de overheid de extra kosten geheel dragen.

Meer flexibiliteit, o.a. bij verbreding

Niet alle scenario’s en ontwikkelingen zijn tot 5 jaar in de toekomst te voorzien terwijl het Convenant wel voor de periode 2025-2029 van kracht is. Het is daarom goed en belangrijk dat in het nieuwe convenant een betere balans zit tussen enerzijds duidelijke afspraken vooraf, en anderzijds een stuk flexibiliteit om te kunnen inspelen op ontwikkelingen.

Zo is positief dat het nieuwe Convenant aan sectoren meer ruimte biedt om bij voldoende draagvlak gezamenlijke wensen op het gebied van onderzoek, monitoring en bestrijding via het Diergezondheidsfonds te regelen. Sinds de teloorgang van de productschappen hebben de sectoren daartoe namelijk slechts beperkte instrumenten beschikbaar, zoals een algemeenverbindendverklaring. In het geval van de rundveesector kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de collectieve aanpak van IBR en BVD.

Ook kan in zeer uitzonderlijke gevallen of situaties de Minister na informeren van de Tweede Kamer besluiten om bepaalde kosten niet of slechts gedeeltelijk te betalen vanuit de sectorheffingen.

Lastenverlichting voor rundveesector op Brucellose monitoring

De kostenverdeling op het gebied van monitoring en crisisparaatheid blijft grotendeels zoals deze ook in de periode 2020-2024 was. Een voor de rundveesectoren wezenlijke aanpassing betreft de monitoring van Brucellose, een zoönose waarvoor binnen de EU een uitroeiplicht geldt. Deze werd altijd volledig gefinancierd door de sector, maar nu is afgesproken om de financiering in 2 jaar gelijk te trekken met die van andere lijst-B ziekten, namelijk fifty-fifty met de overheid. Aangezien Brucellose een aanzienlijke kostenpost op de jaarlijkse monitoringsbegroting binnen DGF is, levert dit een forse besparing op voor de sector.

Meer sectorgeld naar High Containment Unit

Een belangrijke aanpassing, die voor alle veehouderijsectoren geldt, betreft de bijdrage aan de zogeheten High Containment Unit (HCU). Dit is een belangrijke faciliteit onder beheer van Wageningen Bioveterinary Research, waar onder de hoogst denkbare veiligheidscondities onderzoek kan worden gedaan naar besmettelijke dierziekten (inclusief diagnostiek). De HCU is onmisbaar maar vanwege de benodigde overcapaciteit per definitie een dure voorziening, waarvan de afgelopen jaren de kosten nog fors zijn opgelopen. In het nieuwe Convenant is afgesproken dat de sectoren hieraan de komende jaren geleidelijk meer gaan meebetalen: tot 50% van de resterende kosten na aftrek van de exploitatieopbrengst in 2029, met een maximum van € 4,6 miljoen. De rundveesectoren betalen daarvan een derde.

De betrokkenheid van sectoren en hun adviserende rol bij een aantal HCU gerelateerde zaken wordt nadrukkelijk vergroot. Dit gaat dan vooral om de invulling van de wettelijke onderzoekstaken besmettelijke dierziekten (WOT-BD) en besluitvorming over investeringen en de toekomst van de HCU.

Meer informatie

Met het aanbieden van het Convenant financiering bestrijding besmettelijke dierziekten 2025-2029 aan de Tweede Kamer op 26 april is ook de internetconsultatie van het ontwerpbesluit tot aanpassing van het Besluit Diergezondheid gestart. In het Besluit Diergezondheid worden onder andere de genoemde plafondbedragen en de DGF-tarieven voor 2025 vastgelegd. U vindt meer informatie via:

• Convenant financiering bestrijding besmettelijke dierziekten 2025-2029
• Kamerbrief van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
• Internetconsultatie voor de wijziging van het Besluit Diergezondheid