KringloopWijzer

Milieu- en klimaatprestaties in beeld

De KringloopWijzer (KLW) brengt voor een specifiek bedrijf de milieu- en klimaatprestaties overzichtelijk in beeld. Het dashboard omvat 6 milieu-indicatoren:

• Stikstofbodemoverschot
• Ammoniak (kg per GVE en ha)
• Ammoniak (kg per ha)
• Broeikasgassen per kg meetmelk
• Percentage blijvend grasland
• Percentage eiwit van eigen land

Om het jaarlijks invullen van de KringloopWijzer te vereenvoudigen zorgt ZuivelNL dat veel gegevens automatisch kunnen worden ingelezen. Hiervoor wordt de melkveehouder gevraagd een machtiging af te geven aan de leverancier van de data. Denk hierbij aan:

• Dier-, mest- en perceelgegevens via RVO
• Gegevens van melkleveringen via zuivelondernemingen
• Rantsoengegevens via voerleveranciers
• Kuilanalyses via laboratoria

Ook is het mogelijk dat de bodemanalyses direct gekoppeld worden aan de perceelgegevens van RVO. Ruim 90% van de melkveehouders maakt gebruik van deze machtigingen bij het invullen van de KringloopWijzer. Als de KLW volledig is ingevuld en ingediend, wordt de zuivelonderneming hierover automatisch geïnformeerd via Qlip.

Veehouders blijven wel zelf, als eigenaar van de data, verantwoordelijk voor het machtigen van dataleveranciers én het controleren van de volledigheid en juistheid van alle invoergegevens. Melkveehouders kunnen een resultatenrapportage uitdraaien met de uitkomsten voor hun bedrijf. Ook kunnen melkveehouders een machtiging afgeven aan een adviesorganisatie voor het gebruik van uitkomsten van de KLW, bijvoorbeeld in studiegroep verband. Uitkomsten van de KringloopWijzer worden ook gebruikt voor het belonen van bedrijfsprestaties in duurzaamheidsprogramma’s en beloningsconcepten van zuivelondernemingen.

Wat levert de KringloopWijzer melkveehouders op?

De resultaten van de KringloopWijzer geven melkveehouders meer inzicht in hun bedrijfsvoering waardoor zij beter kunnen sturen op:

• Gezonde bodem
• Hogere grasopbrengst en besparing op ruwvoeraankoop
• Besparingen op kunstmestaankoop en/of mestafvoer
• Ondernemen met oog voor de toekomst
• Financieel voordeel door vergroten van de marge met besparingen of door deelname aan duurzaamheidsprogramma’s van zuivelondernemingen

Verbeteren technische resultaat

Op basis van resultaten uit het project Koeien & Kansen en bevindingen van experts blijkt dat het gebruik van de KringloopWijzer een flink financieel voordeel op kan leveren. Dit is toe te schrijven aan het verbeteren van het technische resultaat. Slechts het invullen van de KLW levert geen financieel voordeel op, wel de maatregelen die genomen worden naar aanleiding van de resultaten uit de KringloopWijzer. Het voordeel kan variëren van € 4.000 tot € 10.000 voor een bedrijf met circa 100 melkkoeien.

Verzoeken tot aanpassingen als gevolg van nieuwe producten

Bedrijven die nieuwe producten ontwikkeld hebben en op de markt gebracht hebben, kunnen een verzoek tot aanpassing indienen bij ZuivelNL. Hierbij gaat het om producten die volgens de producent een gunstige invloed hebben op de milieuemissies en op de uitkomsten van de KLW. Bij deze nieuwe producten kan men denken aan o.a. additieven in het veevoer en/of kunstmestsamenstelling en/of toevoegmiddelen in de dierlijke mest. U leest in het Protocol beoordeling verzoeken tot aanpassingen de procedure voor indienen verzoek tot aanpassing bij ZuivelNL.

Project KringloopWijzer: Boervriendelijke rapportage

De KringloopWijzer (KLW) is sinds 2016 opgenomen in de duurzaamheidsprogramma’s of leveringsvoorwaarden van zuivelverwerkers. Melkveehouders gebruiken de berekende uitkomsten van kengetallen voor de eigen bedrijfsvoering. Daarnaast wordt de KLW steeds meer ingezet voor verantwoording van milieu- en klimaatprestaties. De huidige 28-pagina rapportage krijgt kritiek van melkveehouders omdat deze onvoldoende uitnodigt om meerwaarde voor het eigen bedrijf eruit te halen.

Projectdoel

De KLW daadwerkelijk inzetten als managementtool waarbij melkveehouders zelf hun resultaten kunnen analyseren. Hiervoor moet de rapportage in begrijpelijke taal worden geschreven, aantrekkelijk worden vormgegeven en melkveehouders trots maken op hun resultaten.

Resultaat

Een handzame en gebruikersvriendelijke KringloopWijzer-rapportage in 2026 die past bij de melkveehouder, nieuwsgierig maakt naar eigen bedrijfsresultaten en uitdaagt tot verbeteringen in bedrijfsvoering en vakmanschap.

Aanpak in 2 fasen

• Fase 1: Workshops en interviews met melkveehouders om tekortkomingen van huidige rapportage in beeld te brengen en behoeften te inventariseren.
• Fase 2: Creatief team ontwikkelt oplossingen, werkt ideeën uit naar prototypes en test deze met melkveehouders uit fase 1.

Projectgegevens

• Looptijd: 2023 - 2025
• Financiering ZuivelNL: € 179.500 (ex. btw)
• Uitvoering: LTO Noord

Project KringloopWijzer: Datakwaliteitsscore

Datakwaliteit is van cruciaal belang bij de invoergegevens van de KLW. De KLW volgt de bepalingen van de PEF CR Dairy standaard. Deze schrijft een datakwaliteitsscore voor. Datakwaliteit is een breed begrip. Zo kan het gaan om de juistheid en volledigheid van de invoergegevens. Dit project richt zich op de ontwikkeling van een datakwaliteitsscore-systeem voor de KLW. Daarbij wordt gekeken naar de kwaliteit van de invoergegevens. 

Ter illustratie: De hoeveelheid 'overige melkproductie' is een invoergegevens van de KLW. Deze kan op verschillende wijze worden bepaald: a) Via een meter, b)geschat door een adviseur of c) geschat door de melkveehouder. Aan deze bepaling kan een score worden gekoppeld. Op die manier komt een datakwaliteitsscore tot stand.

Projectdoel

Een systeem voor datakwaliteitsscore van de KLW om de betrouwbaarheid van de uitkomsten van de KLW door borging te versterken.

Resultaat

• Inzicht in de datakwaliteit van de invoergegevens.
• Een datakwaliteitsscorekaart op basis van door hem/haar gebruikte brondata.

Projectgegevens

• Looptijd: 2023 - 2025
• Financiering ZuivelNL: € 550.000 (ex. btw)
• Uitvoering: Wageningen Livestock Research